วิทยาศาสตร์น่ารู้ ในชีวิตประจําวัน เรื่องวิทยาศาสตร์น่ารู้สั้นๆ

วิทยาศาสตร์น่ารู้ ในชีวิตประจําวัน เรื่องวิทยาศาสตร์น่ารู้สั้นๆ

ไฮดรา สิ่งมีชีวิตที่สามารถงอกหัวใหม่ขึ้นมาได้

ไฮดรา

“ตัดไป 1 หัวจะงอกใหม่อีก 2 หัว” นี่คือประโยคที่ ดร.อาร์นิม โซลา สมาชิกขององค์กรไฮดราได้กล่าวเอาไว้ในจักรวาล MCU ซึ่งที่มาของ ไฮดรา ก็คือสัตว์ประหลาดในตำนานกรีกที่มี 9 หัว (บ้างก็ว่า 100 หัว) แต่ละหัวคล้ายงู เมื่อแต่ละหัวที่ถูกตัดจะมีหัวงอกขึ้นใหม่ได้ไม่มีที่สิ้นสุด

แต่ในชีวิตจริง ไฮดรา เป็นสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กที่เป็นญาติกับพวกแมงกะพรุน ปะการัง และดอกไม้ทะเล อาศัยอยู่ในน้ำ ลำตัวยาวประมาณ 10 มิลลิเมตร และที่สำคัญคือมันมีความสามารถในการงอกหัวใหม่ได้ไม่ต่างจากสัตว์ประหลาดในเทพนิยาย

สัตว์น้ำจืดที่ไม่มีกระดูกสันหลังนี้เป็นหนึ่งในตัวอย่างที่ใกล้เคียงที่สุดที่เรามีเกี่ยวกับสิ่งมีชีวิตที่เป็นอมตะ เว้นแต่ว่ามันจะถูกทำลายทั่วทั้งร่างกายจนไปถึงระบบย่อยอาหาร หรือถูกไฟเผาผลาญ เนื่องจากเซลล์ต้นกำเนิดจากไฮดราสามารถผลิตซ้ำได้อย่างไม่มีที่สิ้นสุด ไฮดราหนึ่งตัวประกอบด้วยเซล 50,000 ถึง 100,000 เซลล์ พวกมันสามารถฟื้นคืนชีพได้หลังจากถูกฉีกออกจากกัน ตราบใดที่เซลล์บริเวณหัวของมันอย่างน้อย 5 เซลล์ยังคงสภาพเดิม พวกมันก็จะไหลซึมเข้ามากัน รวมกัน และเริ่มจัดระเบียบเซลล์ส่วนที่เหลือที่ยุ่งเหยิงให้กลับคืนสู่ร่างกายอีกครั้ง

จากภาพด้านบน เซลล์ไฮดราบริสุทธิ์จะก่อตัวขึ้นใหม่เมื่อเวลาผ่านไปด้วยเซลล์ที่จัดระเบียบหัวใหม่ (จุดสีดำ) ความสามารถอันน่าทึ่งของไฮดราดึงดูดความสนใจของนักวิทยาศาสตร์มาอย่างยาวนาน แต่ก็ยังมีเรื่องราวอีกมากเกี่ยวกับวิธีการทำงานของเซลล์ไฮดราที่ยังคงลึกลับอยู่จนถึงตอนนี้ ไฮดรามีโครงสร้างที่สำคัญ 2 ส่วนในร่างกาย ได้แก่ “หัว” และ “เท้า” หากไฮดราถูกหั่นเป็น 2 ส่วน ร่างกายส่วนที่เหลือจะขยายเซลล์และจัดเรียงมันใหม่

หากหัวหายไปเซลล์ที่เหลือจะสร้างหัวขึ้นมาใหม่ หากเท้าหายไปมันจะสร้างเท้าใหม่ขึ้นมา แต่หากคุณหั่นไฮดราเป็นหลาย ๆ ส่วน เซลล์ส่วนที่เหลือจะสร้างทั้งหัวและเท้าขึ้นมาได้ ไฮดราสามารถงอกใหม่ขึ้นมาได้จากเนื้อเยื่อต่าง ๆ ของร่างกาย เช่นเดียวกับวิธีการสืบพันธุ์ของมันที่อาศัยการแตกหน่อตัวใหม่ขึ้นมาบนร่างกายของมันเอง เมื่อตัวแตกหน่อโตพอพวกมันก็จะหลุดจากตัวแม่ของมันไป จากภาพด้านล่างจะเห็นว่า ไฮดราตัวเล็กที่เกิดใหม่กำลังแตกหน่อออกไป

เพื่อให้เข้าใจถึงพลังในตำนานของไฮดรา เอด มาเซียส-มูนอส นักชีววิทยาจากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย และทีมงานของเขาได้ทำการศึกษาอย่างละเอียดเกี่ยวกับพันธุกรรมของไฮดรา โดยเปรียบเทียบระหว่างยีนของไฮดราที่ “งอกใหม่” จากการถูกตัด กับยีนของไฮดราที่เกิดจากการ “แตกหน่อ” เพื่อสืบพันธุ์

“การค้นพบที่น่าตื่นเต้นอย่างหนึ่งของงานนี้ก็คือ การงอกใหม่ของหัวกับการแตกหน่อในไฮดรามีความแตกต่างกันมาก” มาเซียส-มูนอส กล่าวว่า “แม้ว่าผลลัพธ์จะเหมือนกัน (หัวไฮดรา) แต่การแสดงออกของยีนก็แปรผันต่างกันมากในระหว่างกระบวนการสร้างหัวใหม่”

นอกจากนั้น สิ่งที่ทำให้ไฮดราเป็นอมตะไม่ใช่วิธีการคืนชีพของมันเป็นอย่างเดียว ไฮดราสามารถสร้างเซลล์ใหม่ออกมาได้ไม่มีที่สิ้นสุด นั่นหมายความว่าพวกมันจะไม่แก่ชรา หรือแม้แต่หมดอายุขัย สิ่งที่จะทำให้พวกมันจากโลกนี้ไปได้คือการเปลี่ยนแปลงทางสภาพแวดล้อม หรือการถูกคุกคามจากสิ่งมีชีวิตอื่น

แน่นอนว่าการศึกษาเซลล์ของไฮดราอาจกลายเป็นประโยชน์อย่างมหาศาลในวงการแพทย์ หากนำความสามารถของเซลล์มันมาปรับใช้กับมนุษย์ได้ โลกในอนาคตของเราจะต้องเปลี่ยนไปอย่างแน่นอน

ที่มา : sciencealert

Tags

แชร์:

เรื่องอื่นๆ